Chyba każdy z nas słyszał o antyoksydantach czyli przeciwutleniaczach. Związki te chronią przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Przeciwutleniacze są tworzone w organizmie człowieka, występują w żywności, jak i dodawane są do kosmetyków. Antyoksydanty niezwykle pozytywnie wpływają na nasz organizm. Swoją karierę zawdzięczają temu że neutralizują nadmiar wolnych rodników, co opóźnia proces starzenia się i przedłuża życie.
Wolne rodniki są normalnie występującym w organizmie człowieka czynnikiem. Powstają w wyniku np.: działania promieni słonecznych, hormonów, stresu, wysiłku fizycznego, czy w wyniku używek takich jak papierosy, alkohol. Gdy ilość wolnych rodników wzrasta ponad możliwości obronne naszego organizmu wówczas odczuwamy tak zwany stres oksydacyjny, czyli stan zagrażający zdrowiu.
Nasz organizm wyposażony jest w mechanizmy broniące nas przed wolnymi rodnikami. Są to tak zwane antyoksydanty wewnętrzne (endogenne), które organizm tworzy sam. Do nich możemy zaliczyć np.: koenzym Q10, kwas alfa-liponowy, a także różne enzymy zależne od właściwej podaży żelaza, selenu, manganu i cynku.
Gdy wzrasta ilość czynników które generują stres oksydacyjny, diametralnie rośnie zapotrzebowanie na antyoksydanty zewnętrzne (egzogenne). Do tej grupy antyoksydantów zaliczamy witaminy: A, E, C, karotenoidy, flawonoidy.
Żeby zdać sobie sprawę dlaczego wolne rodniki są tak groźne przeanalizujemy kilka sytuacji.
- Komórki organizmu otoczone są warstwą składającą się z lipidów. Wolne rodniki mogą uszkadzać lipidy błon komórkowych. Poprzez tą barierę następuje transport składników odżywczych, wiec proces ten będzie zaburzony. Takie komórki nie będą działały w sposób prawidłowy. Wolne rodniki mogą spowodować zaburzenia działania naszego organizmu już na poziomie najbardziej elementarnym – czyli komórki.
- Wszyscy wiemy, że białko jest dla nas bardzo ważnym czynnikiem. Białko w organizmie człowieka pełni rolę strukturotwórczą (mięśnie), jak i regulującą – enzymy. Wolne rodniki mogą uszkadzać strukturę aminokwasową białek organizmu. Taki stan rzeczy może powodować zmianę działania enzymów, rozpad tkanki mięśniowej. Przez co np.: możemy czuć się bardziej zmęczeni, czy łatwiej chwytać infekcję.
- Żeby powstała komórka w organizmie musi dojść do replikacji materiału genetycznego. Wolne rodniki również mogą zaburzać ten proces, przez co tworzące się komórki nie będą spełniały swojej roli.
Powyższe przykłady pokazują jak wolne rodniki destabilizują organizm człowieka na poziomie komórki. Lecz trzeba zdawać sobie sprawę że właśnie te powyższe problemy przyczyniają się do miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, astmy, cukrzycy typu II czy chorób Alzheimera lub Parkinsona. Wolne rodniki przyczyniają się również do osłabienia odporności, powstania chorób zwyrodnieniowych i nowotworów.
Żeby zwiększyć ilość antyoksydantó w diecie należy spożywać określone produkty. Wszystkie produkty można scharakteryzować wskaźnikiem ORAC, którey daje nam informacje o zawartości antyoksydantów w produkcie.
Czym wyższy wskaźnik ORAC tym dany produkt ma wyższy potencjał do neutalizacji wolnych rodników. Należy spożywać od 3000 do 5000 jednostek antyoksydantów w skali ORAC na dzień. Poniżej przedstawiam wartości ORAC dla niektórych produktów, na 100g produktu..
Goździki suszone: 290283
Kakao w proszku: niesłodzone 55653
Curry w proszku: suszone 48504
Czekolada gorzka: 20816
Aronia : 19220
Orzechy pekan: 17940
Mięta pieprzowa świeża: 13978
Orzechy włoskie: 13541
Orzechy laskowe: 9645
Borówki: 9621
Fasola czerwona: 8606
Śliwki suszone 8059
Czarne porzeczki 7957
Soczewica 7282
Jabłka suszone 6681
Maliny 5065
Bazylia świeża 4805
Jagody świeże 4669
Granat 4479
Migdały 4454
Truskawki 4302
Agrest 3332
Morele suszone 3243
Brokuły 3083
Jabłka Gala 2828
Czerwona kapusta 2496
Szparagi zielone 2252
Gruszki 2201
Kiełki rzodkiewki 2184
Otręby owsiane 2169
Brokuły gotowane 2160
Pomarańcze: 2103
Szczypiorek : 2094
Kalafior 2084
Chleb pumpernikiel 1963
Orzechy nerkowca 1948
Awokado: 1922
Brzoskwinie: 1922
Winogrona czerwone: 1837
Buraczki: 1776
Rzodkiewki: 1750
Winogrona ciemne: 1746
Szpinak mrożony: 1687
Grejfrut: 1640
Mandarynki: 1627
Sałata: 1532
Cebula czerwona: 1521
Kiełki lucerny: 1510
Doskonale widać, że to właśnie w warzywach, owocach i w przyprawach tkwi olbrzymi potencjał antyoksydacyjny. Produkty te sprawią że nasza dieta będzie smaczniejsza, a także i dużo zdrowsza
